Co zmieni się w przepisach umowy ADR 2021-2023?

Prawo dotyczące ADR, czyli zasad przewożenia towarów niebezpiecznych, zmienia się co dwa lata. Ostatnia aktualizacja została ogłoszona 1 stycznia 2021 roku, a więc obowiązuje aż do 2023 roku. Podstawową zmianą jest wykreślenie wyrażenia „europejskiej” z nazwy umowy. Oznacza to, że regulacje ADR powinny być stosowane również przez kraje spoza UE, jak Chiny i kraje afrykańskie, które biorą udział w przewozie towarów na terenie Europy. Co jeszcze zmieniło się w przepisach i na co musimy się jeszcze przygotować?

Zmiana nazwy i nowe definicje ADR

10 maja 2021 roku w Dzienniku Ustaw pojawiło się Oświadczenie Rządowe dotyczące zmian do załączników A i B, dołączonych do Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Po raz pierwszy od 1957 roku, czyli od powstania dokumentu, wprowadzono zmiany w jego tytule. Jak wspominaliśmy wcześniej, wykreślono wyrażenie „europejskiej”, co sugeruje, że umowa obowiązuje nie tylko kraje członkowskie. Oprócz tego, w najnowszej wersji dokumentu, pojawiły się dwie nowe definicje:

• szybkość dawkowania,
• IAEA (przepisy dotyczące bezpiecznego transportu materiałów promieniotwórczych).

Zmodyfikowano definicje takie jak:

• temperatura samo przyspieszającego się rozkładu,
• wskaźnik transportowy,
• operator kontenera-cysterny/ cysterny przenośnej.

Usunięto definicję:

• poziomu promieniowania.

Istotną zmianą jest zakończenie okresu przejściowego dla stosowania wzorów nalepek ostrzegawczych, które spełniały wymagania jeszcze sprzed 31 grudnia 2014 roku. Jak czytamy w załączniku A do ustawy:

„Nalepki i oznakowania spełniające wymagania określone pod 3.4.7, 3.4.8, 3.5.4.2, 5.2.1.8.3, 5.2.2.2.1.1, 5.3.1.7.1, 5.3.3, 5.3.6, 5.5.2.3.2 i 5.5.3.6.2 obowiązujące do dnia 31 grudnia 2014 r. mogą być używane nadal do dnia 31 grudnia 2016 r.”.

„Uprawomocnił” się za to przepis związany z nadawanymi do przewozu akumulatorami i ogniwami litowymi – muszą spełniać one wszystkie kryteria klasyfikacyjne. Ponadto, producent lub dystrybutor tego typu towarów ma obowiązek udostępniania dotyczących ich końcowych wyników badań, określonych w „Podręczniku Badań i Kryteriów” (część III, podrozdział 38.3).

Obowiązek wyznaczenia doradcy do spraw bezpieczeństwa w transporcie ADR

Przepis przejściowy, dotyczący wyznaczenia doradcy do spraw bezpieczeństwa w transporcie przez uczestnika przewozu, który zajmuje się transportem towarów niebezpiecznych, będzie obowiązywał najprawdopodobniej do 31 grudnia 2022 roku, czyli do końca tego roku. Według niego, każde przedsiębiorstwo, którego działalność opiera się na przewozie towarów niebezpiecznych i związanym z tym pakowaniem, załadunkiem, napełnianiem lub rozładunkiem, powinno wyznaczyć jednego lub więcej doradców ds. bezpieczeństwa. Osoba pełniąca tę funkcję powinna nie tylko nadzorować wyżej wymienione czynności, ale i brać odpowiedzialność za wszelkie działania mające na celu zapobieganie zagrożeniom. Dotyczy to zarówno ludzi, jak i mienia oraz środowiska. W najnowszych przepisach ADR pojawia się kolejna osoba będąca uczestnikiem przewozu – rozładowca, którego zadaniem jest między innymi przygotowanie raportu dla Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego, jeśli w ramach załadunku, przewozu lub rozładunku towarów niebezpiecznych zdarzy się awaria lub wypadek.

Dopuszczalne odstępstwa czasowe od wymagań ADR

Zastosowanie odstępstwa czasowego od wymagań ADR musi odbywać się na określonych zasadach:

„Zgodnie z artykułem 4 ustęp 3 ADR, właściwe władze Umawiających się Stron mogą uzgodnić bezpośrednio między sobą dopuszczenie niektórych operacji transportowych na swoich terytoriach na zasadach czasowego odstępstwa od wymagań ADR, pod warunkiem, że nie zostanie przez to obniżony poziom bezpieczeństwa”.

Odstępstwo czasowe od wymagań ADR może trwać maksymalnie 5 lat, chyba, że w tym czasie wejdzie w życie zmiana przepisów. W trakcie odstępstwa przewóz traktowany jest wciąż jako operacja transportowa w rozumieniu ADR.

Źródła:

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20210000874/O/D20210874-01.pdf

KWARTALNIK CHEMICZNY – PRAWO I WIEDZA – 1/2021, s. 24-25

https://kwartalnikchemiczny.pl/archiwum/item/219-umowa-adr-2021-2023-co-sie-zmieni-w-przepisach

https://www.gov.pl/web/infrastruktura/towary-niebezpieczne

https://www.gov.pl/attachment/3de8ed45-ea59-4133-8e9c-fdd210bdb832

https://www.janossowski.pl/data/files/adrustawa.pdf