Nowe przepisy Pakietu Mobilności od 21 lutego 2022 roku

Zaczął się kolejny etap zmian w ramach Pakietu Mobilności. Według założeń przynieść ma równowagę w prawie transportowym, podnieść poczucie bezpieczeństwa kierowców i wprowadzić spójne zasady dla przewoźników w całej Unii Europejskiej. W praktyce wiąże się z szeregiem ustaw i dyrektyw, które warto poznać przed przekroczeniem granicy.

1. Dostęp do zawodu przewoźnika
2. Określenie siedziby i bazy eksploatacyjnej
3. Zjazd ciężarówki do bazy raz na 8 tygodni
4. Oryginały dokumentów w siedzibie firmy
5. 4 dni przerwy w kabotażu
6. Jak będzie wyglądać polska branża transportowa po kolejnym etapie zmian?

Dostęp do zawodu przewoźnika

Według rozporządzenia Parlamentu i Rady (UE) 2020/1055, od 21 lutego 2022 roku zmieniają się warunki wykonywania zawodu przewoźnika drogowego oraz wymagania dotyczące stosownych zezwoleń. Od dziś obowiązuje: rzeczywista i stała siedziba firmy w jednym z państw członkowskich, dobra reputacja, zdolności finansowe adekwatne do prowadzonej działalności oraz odpowiednie kompetencje zawodowe. Niespełnienie wyżej wymiotnych wymogów będzie skutkowało cofnięciem zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, co prowadzi do utraty licencji wspólnotowej – a to odbiera przedsiębiorcy możliwość wykonywania międzynarodowych przewozów drogowych.

Określenie siedziby i bazy eksploatacyjnej

Od 21 lutego 2022 roku, w świetle rozporządzenia WE nr 1071/2009, zmieniają się warunki związane z wymogiem posiadania siedziby. Dotychczas wystarczyło wykazać, że działalność prowadzona jest w bazie eksploatacyjnej danego państwa z użyciem określonego sprzętu technicznego. Od 21 lutego 2022 roku przedsiębiorca w danym państwie członkowskim powinien „w sposób rzeczywisty i ciągły prowadzić działania administracyjne i handlowe przy wykorzystaniu odpowiedniego sprzętu i urządzeń w lokalach, o których mowa w lit. a), znajdującym się w tym państwie członkowskim oraz w sposób rzeczywisty i ciągły zarządzać przewozami z wykorzystaniem pojazdów, o których mowa w lit. g), przy użyciu odpowiedniego sprzętu technicznego znajdującego się w tym państwie członkowskim”. Baza eksploatacyjna powinna znajdować się w państwie członkowskim siedziby, gdzie zlokalizowane są sprzęty i urządzenia techniczne odpowiednie dla wykonywania przewozów. Dlaczego przepisy doprecyzowują kwestie związane z siedzibą i bazą? Oszczędzają nieporozumień w przypadku, kiedy przedsiębiorca realizuje działania administracyjne w jednym państwie, a działania handlowe w drugim.

Zjazd ciężarówki do bazy raz na 8 tygodni

Temat wiąże się z kolejnym punktem Pakietu Mobilności funkcjonującym od 21 lutego 2022 roku, a mianowicie z obowiązkiem zjeżdżania pojazdów do bazy eksploatacyjnej raz na 8 tygodni od momentu jej opuszczenia. Oczywiście odpowiedzialność za organizację przewozów tak, aby termin nie został przekroczony, spoczywa na przedsiębiorcy. W przeciwnym razie może spodziewać się kary pieniężnej, a nawet pozbawienia zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. W przypadku awarii, uszkodzenia pojazdu czy innych zdarzeń losowych utrata zezwolenia również jest możliwa – pozostaje wówczas odwołanie się od decyzji do odpowiedniego organu wykonawczego (GITD w przypadku UE lub starosty, jeśli do zdarzenia dojdzie na terenie Polski). Istnieje jeszcze jedno zagrożenie związane z zakwestionowaniem legalności prowadzonego biznesu. Chodzi o kolejny wymóg dotyczący dysponowania odpowiednią liczbą kierowców w bazie, która powinna być proporcjonalna do wykonywanych przewozów. Jak pisze Gazeta Prawna, sprawa wydaje się niejasna, ponieważ:

„Zachodni politycy – pomysłodawcy tego warunku – nie ukrywali, że ma on służyć do ograniczenia świadczenia usług transportowych niezwiązanych z państwem siedziby przewoźnika. Te usługi to przewóz typu cross-trade (przerzuty) oraz kabotaż.”

Jak będzie wyglądać zjazd ciężarówek do bazy po 21 lutego 2022? Ile ma trwać przerwa po 8 tygodniach jazdy? Pozostaje nam czekać na doprecyzowanie przepisu.

Oryginały dokumentów w siedzibie firmy

Kolejna ważna zmiana wchodząca w życie 21 lutego 2022 roku dotyczy firmowych dokumentów. Zgodnie z rozporządzeniem w siedzibie firmy powinny znajdować się odpowiednio zabezpieczone oryginały dokumentów w formie papierowej lub elektronicznej (a nie ich kopie). Dodatkowo, do obowiązującej listy dokumentów dodano:

• umowę o pracę,
• dokumenty dotyczące pojazdów, którymi dysponuje przedsiębiorca,
• dokumenty księgowe,
• akta dotyczące pracowników, w tym umowy o pracę,
• dokumenty dotyczące zabezpieczenia społecznego,
• dokumenty z informacjami na temat przydziału zleceń dla kierowców i ich delegowania,
• dokumenty z danymi na temat kabotażu,
• dokumenty wykazujące czas prowadzenia pojazdu, okresów odpoczynku,
• pozostałe dokumenty, które mogą być wymagane w razie weryfikacji na podstawie artykułu 5 Rozporządzenia (UE) 2020/1055.

Warto wiedzieć, że od 21 lutego 2022 roku nie można przechowywać dokumentów poza siedzibą firmy. Prowadzenie ksiąg rachunkowych poza lokalem przewoźnika lub na terenie innego państwa nie będzie legalne.

4 dni przerwy w kabotażu

Według przepisów kierowca może wykonać 3 operacje kabotażowe jednym pojazdem na terenie tego samego państwa. Warunkiem jest wykonanie całej operacji w przedziale 7 dni, licząc od dnia pierwszego rozładunku. Od 21 stycznia 2022 roku wprowadzona zostaje obowiązkowa 4-dniowa przerwa, tzw. „cooling period”, po 3 operacjach kabotażowych.

Podobne zasady mogą obowiązywać w sprawie przewozów kombinowanych – tu kabotaż może podlegać ograniczeniom w pierwszym lub ostatnim odcinku transportu. Od 21 lutego 2022 roku państwa członkowskie mogą ograniczyć liczbę kabotaży, wprowadzić limit 7 dni na przeprowadzenie całego przewozu oraz narzucić 4-dniową przerwę w kabotażu. Do niedawna, według dyrektywy 2/106/EWG, przewozy kombinowane były z takich ograniczeń zwolnione. Dziś każde państwo członkowskie ma prawo wprowadzić własne restrykcje. To, jak sytuacja transportu kombinowanego będzie wyglądała w danym kraju, zależy od przepisów poprzedzonych powiadomieniem KE.

Przepisy kabotażowe zaostrzają się nie tylko nakazy wobec przewoźników, ale i wobec krajów członkowskich. Według najnowszych rozporządzeń państwa UE są w obowiązku karania przewoźników za wszelkie naruszenia związane z nieprzestrzeganiem przepisów kabotażowych.

Jak będzie wyglądać polska branża transportowa po kolejnym etapie zmian?

Zmiany, jakie zaczynają obowiązywać od 21 lutego 2022 roku w ramach Pakietu Mobilności, dotyczą przede wszystkim przewoźników i spedytorów. Jak nietrudno zauważyć, wiążą się z ogromnymi kosztami, jakie przedsiębiorcy muszą ponieść chociażby w kwestii formalnej. Począwszy od Certyfikatu Kompetencji Zawodowych, który zacznie obowiązywać od połowy maja i już warto się o niego starać, poprzez warunki w bazie eksploatacyjnej aż po kwestie związane z ograniczonym kabotażem – wszystkie działania wymagają dodatkowych funduszy, mocy przerobowych, jak również czasu, który w tej perspektywie wydaje się być najcenniejszy.

Źródła:

https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzienniki-UE/rozporzadzenie-2020-1055-zmieniajace-rozporzadzenia-we-nr-1071-2009-we-nr-69345424

https://www.infor.pl/akt-prawny/DZU.2022.028.0000209,ustawa-o-zmianie-ustawy-o-transporcie-drogowym-ustawy-o-czasie-pracy-kierowcow-oraz-niektorych-innych-ustaw.html

https://www.gazetaprawna.pl/firma-i-prawo/artykuly/8357498,pakiet-mobilnosci-nowe-wymogi-dla-przewoznikow-baza-transportowa.html

https://40ton.net/wp-content/uploads/2022/02/Flyer_Kabotageregelungen_2022_deutsch.pdf

https://www.timocom.pl/lexicon/leksykon-transportowy/transport-kombinowany

Zdjęcie:

Tomasz Zajda