Kierowcy z Ukrainy szukają pracy w transporcie, a Komisja Europejska ma im to ułatwić – zapowiedź nowego projektu
Komisja Europejska już w kwietniu przyjęła zalecenie w sprawie uznania kwalifikacji obywateli Ukrainy i przekazała je do wszystkich państw członkowskich Unii. Celem tego działania było m.in. usprawnienie i ułatwienie zatrudniania Ukraińców, którzy uciekając przed wojną nie byli w stanie zabrać ze sobą dokumentów potwierdzających kwalifikacje zawodowe. 22 czerwca 2022 roku ogłoszono projekt, który pozwoli na jeszcze łatwiejsze zdobycie pracy w roli kierowcy zawodowego, przy minimum formalności.
- Jakie dokumenty wymagane są od kierowcy z Ukrainy?
- Brak dokumentów i prawa jazdy C+E u kierowców z Ukrainy
- Ułatwienia, jakie zaproponowała ukraińskim kierowcom Komisja Europejska
Jakie dokumenty wymagane są od kierowcy z Ukrainy?
Zezwolenie o pracę
Podstawowym dokumentem, umożliwiającym kierowcom z Ukrainy legalne podjęcie pracy w Polsce, jest zezwolenie na pracę. Aby je uzyskać, należy posiadać wizę z prawem do pracy, albo zezwolenie na pobyt czasowy i kartę pobytu. Zezwolenie o pracę wydawane jest na czas określony (maksymalnie 3 lata) przez Wojewodę właściwego dla miejsca zamieszkania podmiotu zatrudniającego (w przypadku, kiedy trudno wskazać takie miejsce, wniosek należy skierować do Wojewody mazowieckiego). Wnioskuje o nie pracodawca, nie kandydat na pracownika. Dopiero po uzyskaniu zezwolenia na pracę, podmiot zatrudniający może podpisać umowę z cudzoziemcem.
Zezwolenie na pobyt czasowy
W związku z wybuchem wojny obywatele Ukrainy, którzy znaleźli się na terytorium Polski, objęci są ustawą specjalną ws. tymczasowego braku potrzeby składania wniosków o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy. Ich przebywanie na terenie Polski uznaje się za legalne, a o zezwolenie na pobyt powinni starać się dopiero po upływie 9 miesięcy, ale przed zakończeniem 18. miesiąca od przekroczenia polskiej granicy. Wówczas prawo do pobytu przedłuża się do 3 lat. Nie ma przy tym obowiązku przedkładania zezwolenia na pobyt tymczasowy starając się o pracę w Polsce.
„(…) obywatele Ukrainy, jako podróżni zwolnieni z obowiązku wizowego, po wjeździe na terytorium Unii mają prawo przemieszczać się swobodnie w obrębie tego terytorium przez okres 90 dni. (…) Po wydaniu przez państwo członkowskie dokumentu pobytowego zgodnie z dyrektywą 2001/55/WE osoba korzystająca z tymczasowej ochrony, mając prawo do podróżowania w obrębie terytorium Unii przez 90 dni w okresie 180 dni, powinna mieć możliwość korzystania z praw wynikających z tymczasowej ochrony wyłącznie w państwie członkowskim, które wydało jej dokument pobytowy. Powinno to pozostawać bez uszczerbku dla możliwości, by państwo członkowskie podjęło w dowolnym momencie decyzję o wydaniu dokumentu pobytowego osobom korzystającym z tymczasowej ochrony na mocy niniejszej decyzji”.
zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2022 roku o pomocy obywatelom Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, wnioski o zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w transporcie krajowym, składane przez obywateli Ukrainy, nie są rozpatrywane. Wytyczne zmieniają się w przypadku, kiedy kierowca z Ukrainy chce podjąć pracę w firmie wykonującej przewozy międzynarodowe.
Świadectwo kierowcy
Świadectwo kierowcy to dokument uprawnia kierowcę do wykonywania międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy. Świadectwo wymagane jest w przypadku zatrudniania pracowników spoza Unii Europejskiej i jego pozyskanie leży po stronie pracodawcy. Zadaniem kierowcy jest posiadanie jego oryginału w trakcie wykonywania transportu międzynarodowego i okazywanie go w razie kontroli ITD lub innemu upoważnionemu funkcjonariuszowi. W Polsce, w związku z niedziałającym od kwietnia do końca maja systemem SI Kierowca, który był jedyną drogą pozyskania świadectwa kierowcy i innych niezbędnych dokumentów, jak profil kierowcy czy badania lekarskie, procedury znacznie się wydłużyły.
Brak dokumentów i prawa jazdy C+E u kierowców z Ukrainy
Pozostałe, niemniej, o ile nie ważniejsze, dokumenty jak podstawowe potwierdzenie kwalifikacji kierowcy w postaci prawa jazdy, mogą być w przypadku obywatela Ukrainy problematyczne do okazania. Pozyskanie kopii lub dowodu na posiadanie prawa jazdy kategorii C lub C+E z organu wydającego dokument w Ukrainie, w wielu przypadkach jest niemożliwe. Chociaż w związku z trudną sytuacją, w jakiej znaleźli się ukraińscy kierowcy, zastosowano wiele udogodnień (jak to, że wymiana zagranicznego prawa jazdy na polskie obowiązuje do 185 dni od momentu rozpoczęcia pobytu w Polsce), jazda bez prawa jazdy jest niemożliwa. Dlatego w przypadku braku lub wygaśnięcia zagranicznego prawa jazdy, do niedawna należało zdać egzamin potwierdzający kwalifikacje kierowcy. Pojawiła się jednak propozycja Komisji Europejskiej o zniesieniu obowiązku konieczności wymiany prawa jazdy na unijne, a nawet ponownego zdawania egzaminu.
Ułatwienia, jakie zaproponowała ukraińskim kierowcom Komisja Europejska
Nowe, tymczasowe przepisy miałyby ułatwić kierowcom z Ukrainy poruszanie się na terenie państw unijnych, jak również rozpoczynanie pracy w międzynarodowym transporcie. Dlatego też zaproponowano przyspieszone szkolenie przedłużające certyfikat kompetencji zawodowych i pozwalające im na zdanie egzaminu. Pomysł zrodził się z potrzeby szybkiego i bezproblemowego przemieszczania się obywateli Ukrainy przez państwa członkowskie UE, ale i z powodu dostaw towarów, których łańcuch nie może zostać zerwany. Chodzi tu głównie o transport drogowy towarów takich jak zboża i oleje, który nasilił się z powodu blokady portów morskich nad Morzem Czerwonym. Działania wojenne Rosjan sparaliżowały eksport produktów drogą morską, a więc transport drogowy pozostał jedyną deską ratunku dla ukraińskiej gospodarki. Propozycja Komisji Europejskiej to spore ułatwienie dla przewoźników i firm transportowych zatrudniających Ukraińców w roli kierowców międzynarodowych. Jej wypadkową jest uzupełnienie deficytu kierowców zawodowych, która jest jednym z największych problemów w branży. Fakt, że Komisja Europejska zaleciła Radzie przyjęcie perspektywy członkostwa w sprawie przyznania Ukrainie statusu kraju kandydującego, co być może przyczyni się do jeszcze większej liczby udogodnień.
Źródła:
Komisja Europejska
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=OJ:L:2022:071:FULL&from=EN
https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/ip_22_2296
https://www.polskieradio.pl/399/7976/Artykul/2972763,UE-zawiesza-cla-na-towary-z-Ukrainy-Bezprecedensowa-decyzja-ma-uratowac-tamtejsza-gospodarke
