Jakie służby mogą kontrolować ciężarówki?
Kontrola drogowa kojarzy się w przypadku pojazdów powyżej 3,5 tony albo z policją, albo z Inspekcją Transportu Drogowego (ITD). Jednak nie tylko te służby mogą Cię skontrolować na drodze. Zobacz, kto i jakie ma uprawnienia podczas kontroli.
Policja w zakresie kontroli kierowców na drogach ma bardzo szerokie uprawnienia. Może zatrzymać kierowcę zarówno będąc w umundurowaniu, jak i bez munduru. Jednak bez munduru może to zrobić jedynie w terenie zabudowanym.
Jeśli widoczność jest dostateczna, umundurowany policjant daje sygnały tarczą do zatrzymywania lub ręką, a w przypadku niedostatecznej widoczności latarką z czerwonym światłem bądź tarczą ze światłem odblaskowym lub światłem czerwonym. Nieumundurowany policjant działa dokładnie tak samo, jednak nie może dawać sygnałów ręką. Jadący pojazdem policjant może dawać kierowcy sygnały do zatrzymania przy pomocy urządzeń nagłaśniających, sygnalizacyjnych lub świetlnych. Przepisy mówią także o patrolu powietrznym (w tym wypadku będzie to sygnalizacja nagłaśniająca lub świetlna), ale w polskich warunkach to raczej rzadkość.
Zatrzymanie powinno się odbywać w bezpiecznym miejscu, a gdy takiego nie ma, policja może kazać kierowcy pojechać za nim. Jeśli zatrzymanie ma miejsce na drodze, poboczu lub zabronionym miejscu, policjant powinien włączyć w swoim pojeździe niebieskie światło błyskowe.
Kiedy policjant już Cię zatrzyma, powinien podać swój stopień, imię i nazwisko oraz powód zatrzymania. Jeśli jest umundurowany, pokazuje swoją legitymację służbową na Twoje żądanie, jeśli nie jest umundurowany, powinien to zrobić bez wezwania. Legitymację okazuje się tak, żebyś mógł odczytać dane: imię i nazwisko, stopień i organ, który wydał legitymację.
Policjant może kazać Ci unieruchomić silnik, a jeśli to konieczne, również wydać polecenie opuszczenia pojazdu Tobie lub pasażerowi. W określonych okolicznościach, np. w celu okazania zarejestrowanego wykroczenia czy zbadania zawartości alkoholu w organizmie, może Cię wpuścić do policyjnego pojazdu.
Policjant może skontrolować Twoje dokumenty i w razie konieczności je zatrzymać, ale w tym przypadku wystawia odpowiednie pokwitowanie. Pokwitowanie to może również stanowić skierowanie na dodatkowe badania techniczne, jeśli pojazd zagraża bezpieczeństwu ruchu lub narusza wymagania ochrony środowiska.
Policjant może sprawdzić stan techniczny pojazdu, m.in. układ hamulcowy, kierowniczy, oświetlenie, wyposażenie elektryczne, osie, koła, opony, zawieszenie, podwozie i elementy do niego przymocowane, emisję spalin, wycieki paliwa, czy oleju i inne. Co ciekawe policja może korzystać z podnośnika, czy kanału przeglądowego.
Badane usterki klasyfikuje się w trzech kategoriach:
– usterki drobne
– usterki poważne
– usterki niebezpieczne
Jeśli stwierdzone usterki należą do różnych grup, stan pojazdu ocenia się na podstawie tych z najpoważniejszej kategorii.
Kontrola stanu technicznego pojazdu obejmuje także mocowanie ładunku.
Musisz pamiętać, że kontrola stanu technicznego wymaga sporządzenia protokołu w dwóch egzemplarzach. Pierwszy pozostaje w rękach organu kontrolującego, natomiast drugi zostaje niezwłocznie przekazany kontrolowanemu.
Wstępną kontrolę techniczną może przeprowadzić każdy kontrolujący, natomiast jeśli w trakcie kontroli wstępnej okaże się, że potrzebna jest kontrola szczegółowa, np. taka, która wymaga specjalistycznego sprzętu, może to zrobić tylko uprawniony do tego diagnosta.
Policjant ma prawo poprowadzić Twój pojazd, jeśli ma do tego odpowiednie uprawnienia, szczególnie w takiej sytuacji, gdy konieczne jest sprawdzenie skuteczności działania hamulców, masy lub nacisku osi pojazdu.
Policjant może również sprawdzić zapisy urządzeń rejestrujących samoczynnie prędkość jazdy, jej czas, czas postoju, przerwy i czas odpoczynku. Policjant ma obowiązek zostawić pieczęć na odwrocie wykresówki, natomiast w tachografie cyfrowym i na karcie kierowcy będzie to automatyczny zapis w pamięci tachografu i na karcie kierowcy. Kontrola tachografu cyfrowego odbywa się przy pomocy karty kontrolnej. Jeśli policjant jej nie posiada, może zażądać wyświetlenia zapisów i ich wydruku. Na tym wydruku policjant pozostawia odcisk pieczęci. Jeśli kontrolowany kierowca nie posiada karty kierowcy lub jest ona uszkodzona, policjant sprawdza zapisy na podstawie wydruku. Na wydruku pozostającym u kontrolującego kierowca ma obowiązek nanieść swoje imię i nazwisko, numer karty kierowcy lub nr prawa jazdy a na koniec złożyć własnoręczny podpis.
Inspektorzy ITD mogą kontrolować transport drogowy, w tym dokonywać kontroli ruchu drogowego.
Inspektor powinien być umundurowany i posługiwać się legitymacją służbową. Posługuje się również oznakowanym pojazdem służbowym. Ma prawo wydawać polecenia i sygnały zarówno będąc pieszo, jak i w pojeździe lub na pojeździe. Podobnie jak policjant daje sygnały tarczą lub ręką (przy dostatecznej widoczności), a jeśli widoczność jest gorsza, posługuje się latarką ze światłem czerwonym bądź specjalną tarczą do zatrzymywania pojazdów ze światłem odblaskowym lub światłem czerwonym.
Inspektor może dać sygnał albo polecenie kierowcy prowadzącemu pojazd przy pomocy urządzeń nagłaśniających, sygnalizacyjnych lub świetlnych. Poleceniem do zatrzymania może być także włączenie niebieskiego światła błyskowego lub sygnału dźwiękowego o zmiennym tonie. Kontrolujący inspektor może nakazać jazdę za pojazdem ITD.
Kontrola po zatrzymaniu pojazdu powinna rozpocząć się od podania imienia i nazwiska przez inspektora oraz powodu zatrzymania. Inspektor powinien także okazać legitymację służbową.
Inspektor może nakazać kierowcy unieruchomienie silnika jak również opuszczenie pojazdu.
Jeśli inspektor posiada odpowiednie uprawnienia, to w celu sprawdzenia stanu technicznego pojazdu, zwłaszcza układu hamulcowego, sprawdzenia masy lub nacisku osi, może prowadzić badany pojazd. Może to zrobić również wtedy, gdy kierowca jest nietrzeźwy lub odurzony innymi środkami działającymi podobnie do alkoholu.
Od stycznia 2011 roku ITD może kontrolować zarówno pojazdy ciężarowe, autobusy, jak i samochody osobowe, jeśli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że kierowca jest nietrzeźwy lub odurzony innym środkiem, narusza przepisy ruchu drogowego i zostało to zarejestrowane przy pomocy odpowiedniego urządzenia pomiarowego, rażąco naruszył przepisy ruchu drogowego czy spowodował zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym.
Inspektorzy mają podobne uprawnienia jak policja, choć ich specjalizacją jest kontrola pojazdów ciężarowych, zatem mogą wylegitymować kierującego, sprawdzić dokumenty, stan trzeźwości i stan techniczny pojazdów, a w przypadku kierowców czas ich pracy.
ITD w swoim arsenale ma odpowiednie urządzenia i przeszkolonych inspektorów, którzy ocenią stan techniczny pojazdu, mocowanie ładunku, nacisk osi, masę pojazdu itd.
Posiada w sumie takie uprawnienia jak Policja, jednak dodatkowo może nie pozwolić na wjazd na teren Rzeczpospolitej Polskiej, jeżeli kierujący pojazdem jest nietrzeźwy lub w stanie po spożyciu alkoholu oraz jeśli nie posiada odpowiednich dokumentów. Straż Graniczna uniemożliwi wjazd do Polski również wtedy, gdy stan techniczny pojazdu zagraża bezpieczeństwu na drodze albo gdy kierowca pojazdy nienormatywnego nie posiada odpowiedniego zezwolenia lub jego wypisu.
Trzeba pamiętać, że Straż Graniczna ma prawo do przeprowadzenia kontroli drogowej na terenie całego kraju, nie tylko w pasie przygranicznym. Tak jak Policja może skontrolować dokumenty, zapisy tachografu, sprawdzić trzeźwość i wydawać polecania oraz skontrolować stan techniczny pojazdu. Jeśli Straż uniemożliwi kierowcy dalszą jazdę i zatrzyma dokumenty, ma obowiązek powiadomić o tym fakcie właściwą miejscowo jednostkę Policji.
Również ta służba ma podobne do Policji uprawnienia i tak jak Straż Graniczna może uniemożliwić wjazd pojazdu na teren Rzeczpospolitej Polskiej, jeśli stwierdzi nietrzeźwość kierowcy lub stan po spożyciu alkoholu czy też brak wymaganych dokumentów.
Jeśli funkcjonariusz Służby Celno-Skarbowej będzie zmuszony zatrzymać dokumenty stwierdzające uprawnienia do kierowania pojazdem lub jego używania, zawiadamia o tym fakcie właściwą jednostkę Policji.
Innymi funkcjonariuszami służb, którzy mogą dokonać kontroli w ruchu drogowym są:
- strażnik gminny lub miejski,
- strażnik leśny,
- funkcjonariusz Straży Parku lub
- osoba działająca w imieniu zarządcy drogi.
Funkcjonariusze Straży Gminnej lub Miejskiej, Straży Leśnej i Straży Parku powinni być umundurowani. Osoba upoważniona przez zarządcę drogi powinna mieć ubiór zapewniający jej łatwą rozpoznawalność.
Strażnik gminny lub miejski może dokonać zatrzymania pieszo lub oznakowanym pojazdem. Pozostałe służby wyłącznie pieszo.
Naturalnie zatrzymanie tak jak w przypadku pozostałych służb powinno być odpowiednio sygnalizowane (lizak, ręka, latarka ze światłem czerwonym, odblask).
Osoby te przez rozpoczęciem kontroli muszą podać swoje imię i nazwisko, powód zatrzymania i na żądanie kontrolowanego okazać legitymacje służbową.
Funkcjonariusze powinni być przeszkoleni i posiadać odpowiednie upoważnienie wydawane przez komendanta powiatowego (miejskiego) Policji.
Źródła:
https://www.motofakty.pl/artykul/kodeks-drogowy-dzial-v-kontrola-ruchu-drogowego.html
