Wszystko co należy wiedzieć o karcie kierowcy

Karta kierowcy to nieodzowne narzędzie wymagane do kierowania pojazdem wyposażonym w tachograf cyfrowy. Służy ona identyfikacji kierowy (dokument jest imienny) oraz rejestracji czasu i przebiegu jazdy (umożliwia gromadzenie danych dotyczących czynności kierowcy). Kierowcy mają oczywiście określone obowiązki związane z użytkowaniem kart.

Co warto wiedzieć o karcie kierowcy?

 

• Na skróty, rozwiń spis treści tutaj

  1. Procedura wydania karty
  2. Obowiązki kierowcy
  3. Odczyty z karty
  4. Zagubienie lub zniszczenie
  5. Unieważnienie i zawieszenie
  6. Sankcje karne i taryfikatora kar
  7. Nowa generacja w akcji
  8. Podsumowanie

1. Procedura wydania karty

Obowiązek posiadania ważnej karty kierowy wynika z przepisów Rozporządzenia Parlamentu I Rady (UE) NR 165/2014 o stosowaniu urządzeń rejestrujących w transporcie drogowym. Zgodnie z tymi wytycznymi kartę kierowcy wydaje się każdemu kierowcy wykonującemu przejazdy samochodem z tachografem cyfrowym (gdy dopuszczalna masa pojazdu przekracza 3,5 tony w przypadku przewozu towarów lub gdy samochód jest zarejestrowany do przewozu ludzi w liczbie większej niż 9 razem kierowcą).

Kartę kierowcy wydaje właściwy organ państwa członkowskiego, w którym kierowca posiada swoje miejsce normalnego zamieszkania. W Polsce jest to  Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. (PWPW) w Warszawie. Wniosek o wydanie karty kierowcy można złożyć w formie papierowej i wysłać pocztą lub w formie elektronicznej z wykorzystaniem kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Do wniosku należy dołączyć kopię ważnego prawa jazdy (informacje podane we wniosku muszą być takie same jak te znajdujące się w prawie jazdy), fotografię kierowcy oraz kopię dowodu wniesienia opłaty za wydanie karty. Wysokość opłaty za kartę do tachografu cyfrowego wynosi 172,20 PLN brutto. Kierowca może się on jednak ubiegać o refundację wydatku od swojego pracodawcy na podstawie imiennego dowodu uiszczenia wpłaty. Proces wydawania karty trwa nie dłużej niż 30 dni roboczych od czasu prawidłowego wypełnionego wniosku. W przypadku błędnych lub niekompletnych wniosków okres ten ulega wydłużeniu. Karta wydawana jest na okres 5 lat, jednak nie dłużej niż okres ważności prawa jazdy kierowcy.

Można na niej nagrać dane dotyczące pracy trucker maksymalnie z 28 dni roboczych. Informacje mogą być również odczytane przez pracodawcę oraz służby kontrolne w celu kontroli kierowców.

Uwaga!!! Jedyną uprawnioną osobą do złożenia wniosku oraz wniesienia opłaty jest kierowca, a nie jego pracodawca.

W przypadku ubiegania się o kartę kierowcy osoby, która nie jest obywatelem Polski, może zaistnieć konieczność dołączenia do wniosku dodatkowych dokumentów. W uzasadnionych i wyjątkowych przypadkach państwa członkowskie mogą wydać czasową, nieodnawialną kartę kierowcy osobie, która nie ma normalnego miejsca zamieszkania w państwie członkowskim lub w państwie, które jest umawiającą się stroną Umowy AETR, pod warunkiem że kierowcę takiego łączy stosunek pracy z przedsiębiorstwem transportowym mającym siedzibę w państwie członkowskim wydania oraz przedstawi on świadectwo kierowcy (kartę taką wydaje się na okres nieprzekraczający 185 dni).

Uwaga!!! Karta kierowcy nie zastępuje prawa jazdy i nie upoważnia do kierowania pojazdem.

2. Obowiązki kierowcy

Kierowca może posiadać tylko jedną ważną kartę kierowcy (może on posługiwać się wyłącznie swoją własną imienną kartą). Karta nie powinna być nikomu pożyczana ani pozostawiona w pojeździe pod kontrolą kogoś innego. Państwa członkowskie prowadzą rejestry elektroniczne dotyczące kart kierowcy. Dostęp do tego rejestru mają także funkcjonariusze służb kontrolnych.

Kierowca ponadto:

• nie może posługiwać się kartą uszkodzoną lub kartą, której okres ważności upłynął,
• jest zobowiązany stosować kartę kierowcy w każdym dniu, w którym prowadzi pojazd od momentu przejęcia pojazdu,
• nie można wyjmować kary kierowcy z urządzenia rejestrującego przed zakończeniem dziennego okresu pracy (chyba że jej wyjęcie jest dopuszczalne z innych powodów),
• musi odpowiednio chronić kartę i nie może używać jej jeśli jest zabrudzona lub uszkodzona.

Kierowca musi także pamiętać na jaki okres została wydana jego karta. Aby przedłużyć kartę, której termin ważności dobiega końca, kierowca musi złożyć wniosek do właściwych organów w państwie członkowskim swojego normalnego miejsca zamieszkania nie później niż na 15 dni roboczych przed upływem okresu ważności karty. Warto pamiętać, że PWPW przy składaniu wniosku o nową kartę nie wystawia żadnego zaświadczenia (inaczej niż w przypadku ubiegania się o kartę zastępczą). Oznacza to, że po terminie ważności karty kierowca nie może prowadzić pojazdu (jazda bez ważnej karty jest naruszeniem przepisów).

3. Odczyty z karty

Na karcie nagrane są informacje o kraju rejestracji, dacie wydania i wygaśnięcia ważności karty, dane kierowcy (imię, nazwisko, data urodzenia, numer prawa jazdy) oraz dane z pracy kierowcy (data, czas i całkowity przejechany dystans, zmiany aktywności). Kierowca może dokonać wizualizacji karty poprzez wyświetlenie danych na ekranie tachografu, wydrukować je na drukarce, która jest w tachografie lub zgrać dane do innego komputera.

Na karcie może być nagrane 28 dni roboczych z pracy kierowcy, dlatego też przynajmniej raz na 28 dni należy pobrać dane z karty. Zapisane dane należy przechowywać przez 12 miesięcy.

Dokonanie odczytu bez względu na to, kiedy było robionego po raz ostatni musi nastąpić w sytuacji ustania stosunku pracy kierowcy lub terminu ważności umowy między pracodawcą a kierowcą, upływu terminu ważności karty, zagrożenia utratą danych oraz na każde żądanie uprawnionego podmiotu.

Uwaga!!! Pracodawca może kopiować dane z karty w celu kontroli swojego pracownika.

4. Zagubienie lub zniszczenie

W przypadku uszkodzenia karty kierowca musi przechowywać ją wraz z zapasową wykresówką zastępującą ją.

W przypadku uszkodzenia karty kierowcy, jej nieprawidłowego działania, zagubienia lub kradzieży kierowca:

• na początku trasy drukuje dane prowadzonego przez siebie pojazdu i wpisuje na wydruku dane umożliwiające identyfikację kierowcy oraz okresy innej pracy, okresy gotowości, przerwy lub odpoczynek,
• na końcu trasy drukuje informacje odnoszące się do okresów zarejestrowanych przez tachograf, zapisuje wszystkie okresy innej pracy, okresy gotowości i odpoczynku, od sporządzenia wydruku na początku trasy, które nie zostały zarejestrowane przez tachograf oraz zaznacza na tym dokumencie dane umożliwiające identyfikację kierowcy

Dzienne raporty można drukować na drukarce, w którą wyposażony jest każdy tachograf cyfrowy.

Uszkodzoną lub wadliwie działającą kartę kierowca winien zwrócić do właściwego organu państwa członkowskiego jego normalnego miejsca zamieszkania. Kradzież karty kierowcy musi zostać formalnie zgłoszona właściwemu organowi państwa, w którym dokonano kradzieży.

Jeśli karta kierowcy została uszkodzona, działa wadliwie, została zagubiona lub skradziona kierowca musi wystąpić o kartę zastępczą w terminie 7 dni kalendarzowych. Karta zastępcza zostanie wydana w ciągu 8 dni roboczych od dnia otrzymania szczegółowego wniosku o jej wydanie. Kierowca może w tych określonych przypadkach kontynuować jazdę bez karty kierowcy przez maksymalnie 15 dni kalendarzowych (lub dłużej) jeśli konieczny jest powrót pojazdu do bazy. Kierowca musi jednak udowodnić brak możliwości przedstawienia lub użycia karty podczas tego okresu (przedstawić potwierdzenie zgłoszenia na policję kradzieży karty, potwierdzenie zgubienia lub uszkodzenia karty oraz kopię nowo złożonego wniosku wraz z potwierdzeniem nadania o wydanie duplikatu).

Wniosek o wydanie nowej karty kierowcy składa się również w przypadku zmiany danych administracyjnych.

Uwaga!!! Nowa karta zostanie wydana do końca okresu, który pozostał na poprzedniej karcie.

5. Unieważnienie i zawieszenie

Kartę uważa się za nieważną w przypadku, gdy:

• kartę wykryto jako wadliwą,
• wstępne uwierzytelnienie karty nie jest możliwe,
• nie rozpoczął się jeszcze okres ważności karty,
• okres ważności karty upłynął.

Karta w okresie swojej ważności nie może zostać cofnięta ani zawieszona. Może tak się stać tylko w sytuacji, gdy:

• właściwe organy państwa członkowskiego uznają ją za sfałszowaną,
• kierowca korzysta z karty, której nie jest posiadaczem,
• karta została wydana na podstawie fałszywych oświadczeń lub sfałszowanych dokumentów.

Jeżeli takie zawieszenie lub cofnięcie karty zostało dokonane przez państwo członkowskie inne niż państwo, które wydało kartę, musi ono jak najszybciej zwrócić ją organom państwa członkowskiego, które wydało kartę oraz wskazać powody cofnięcia lub zawieszenia.

6. Sankcje karne i taryfikatora kar
   

Za posługiwanie się cudzą kartą kierowcy grozi mandat 2000 PLN; wysoki mandat może zapłacić nie tylko kierowca, ale także przedsiębiorstwo go zatrudniające.

Próby manipulacji przy karcie kierowcy mogą być kosztowne w skutkach dla kierowcy i przewoźnika. Kontrole na drodze prowadzi Inspekcja Transportu Drogowego, która sprawdza między innymi czas pracy kierowcy jak i dane z tachografu, a co za tym idzie karty kierowcy.

Według nowego taryfikatora kar w transporcie drogowym, ustalono trzy kategorie wykroczeń: poważne, bardzo poważne oraz najpoważniejsze naruszenie. Jeśli chociaż raz popełnimy wykroczenie najpoważniejsze, lub kilkukrotnie bardzo poważne lub poważne, to wobec firmy może zostać wszczęte postępowanie, które zakończy się odebraniem przedsiębiorstwu dobrej reputacji, co jest jednoznaczne z zakazem prowadzenia przewozów drogowych w Polsce oraz w krajach zagranicznych. Według ustawy o transporcie drogowym:

• „Nierejestrowanie za pomocą tachografu na wykresówce lub karcie kierowcy wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy lub przebytej drogi” grozi mandatem w wysokości 2000 złotych (bardzo poważne naruszenie),
• za używanie cudzej karty kierowcy lub wykresówki zapłacimy 3000 złotych (najpoważniejsze naruszenie),
• za posiadanie lub posługiwanie się przez kierowcę więcej niż jedną własną, ważną kartą kierowcy czeka mandat w kwocie 3000 złotych (bardzo poważne naruszenie).

7. Nowa generacja w akcji

W związku z nadchodzącymi od 15 czerwca tego roku nowymi, inteligentnymi tachografami, wprowadzone zostaną również karty kierowcy II generacji. Na razie PWPW wydaje karty warsztatowe, już wkrótce dostępne będą karty kierowcy, przedsiębiorstwa oraz karty kontrolne do inteligentnych tachografów.

8. Podsumowanie

Karta kierowcy to jeden z podstawowych dokumentów, obowiązujący każdego zawodowego kierowcę poruszającego się pojazdem wyposażonym w tachograf cyfrowy. Dany kierowca może posiadać tylko jedną spersonalizowaną kartę. Karta ta umożliwia pełen zapis aktywności kierowcy, dlatego nie może być ona wyciągana z tachografu podczas dnia pracy.

W przypadku, gdy karta zostanie uszkodzona, działa niepoprawnie, zostanie skradziona lub zgubiona, należy niezwłocznie wystąpić o jej duplikat. W przypadku, gdy kończy się ważność karty należy wystąpić o wydanie nowej.

Źródło: www.info-car.pl, www.netpolska.com, www.kartakierowcy.waw.pl, Rozporządzenie (UE) NR 165/2014 z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie tachografów stosowanych w transporcie drogowym