Postępowanie sądowe w Niemczech.
Czego można spodziewać się przed sądem w Niemczech?
Niemcy są największym odbiorcą polskiego eksportu. W 2016 roku przekroczył on wartość 50 mld EUR.
Są także największym partnerem jeśli chodzi o import, który wyniósł w 2016 r. 42 mld EUR.
Transport korzysta z tych możliwości, ale nie ma róży bez kolców.
Zawsze może zdarzyć się kontrahent, który nastręcza kłopotów, ma gorszą kondycję finansową i nie zapłaci za zlecenie lub nie dotrzyma warunków umowy.
Zakładając firmę w Niemczech lub będąc polskim przedsiębiorstwem nawiązujesz kontakty z kontrahentami z Niemiec i czasem w wyniku tych relacji biznesowych jesteś zmuszony sięgnąć po rozwiązanie ostateczne, czyli sąd.
Czego się jednak możesz się spodziewać, jeśli pozew wnosisz do sądu w Niemczech?
-
Na skróty, rozwiń spis treści tutaj
1. Przedawnienie, gdy masz firmę zarejestrowaną w Niemczech.
Pomysł zakładania przez polskich obywateli firm transportowych w Niemczech nie jest nowy. Część przewoźników zdecydowała się na takie rozwiązanie np. w celu ominięcia przepisów dotyczących kabotażu.
Jeśli jesteś właścicielem takiego przedsiębiorstwa i masz problem z niemieckim kontrahentem, który wymaga wniesienia sprawy do sądu musisz pamiętać o tym, żeby działać dosyć szybko. Tak jak w przypadku Polski i tu obowiązują terminy przedawnienia, po upływie których odzyskanie należności staje się niemożliwe lub przynajmniej bardzo trudne.
W Niemczech kwestie związane z przewozem rzeczy reguluje Kodeks Handlowy (Handelsgesetzbuch, HGB), także kwestie związane z umową spedycji oraz umową składu.
- 439 tego kodeksu reguluje następująco kwestie związane z przedawnieniem:
„Roszczenia z tytułu przewozu regulowanego przepisami niniejszego podrozdziału ulegają przedawnieniu po upływie roku. W przypadku czynu umyślnego lub przewinienia traktowanego w myśl przepisów § 435 jako tożsame z czynem umyślnym, termin przedawnienia wynosi trzy lata”
i dalej odnośnie biegu terminu przedawnienia:
„Termin przedawnienia zaczyna biec od dnia następującego po dniu dostarczenia ładunku. Jeśli przesyłka nie została dostarczona, wówczas termin przedawnienia zaczyna biec od dnia następującego po dniu, w którym dostawa powinna była nastąpić”
- 435 mówi, że wyłączenia odpowiedzialności, czy to zawarte w umowie przewozu, czy regulowane w kodeksie nie obowiązują, jeśli działanie lub zaniechanie ze strony przewoźnika lub osób trzecich, którymi przewoźnik się posiłkuje były podjęte umyślnie lub lekkomyślnie i ze świadomością, że wystąpienie szkód jest prawdopodobne.
Zatem okres przedawnienia to 12 miesięcy. A w przypadku czynów umyślnych 3 lata.
2. Przedawnienie, gdy masz firmę zarejestrowaną w Polsce.
W relacjach międzynarodowych dotyczących transportu obowiązuje Konwencja CMR. Odnośnie terminów przedawnienia wyróżnia ona trzy przypadki:
- 12 miesięcy – znajduje on zastosowanie w przypadku braku innych regulacji
- 3 lata – w przypadku, gdy działanie lub zaniechanie działania prowadzące do powstania szkody było celowe (miało cechy złego zamiaru) lub miało charakter niedbalstwa.
- 21 dni – w przypadku opóźnienia w przewozie. Jeśli termin dostawy nie był ustalony prawidłowy czas przewozu ustala się zakładając czas w jakim staranny przewoźnik dokonałby przewozu uwzględniając oczywiście okoliczności przewozu oraz charakter ładunku. Aby uzyskać odszkodowanie związane z opóźnieniem w transporcie towaru należy pisemnie w ciągu 21 dni od dnia postawienia towaru do dyspozycji odbiorcy dostarczyć przewoźnikowi zastrzeżenie. Po tym czasie roszczenie wygasa definitywnie.
Jeśli chodzi o rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia to wygląda to następująco:
- w przypadku opóźnienia przewozu – od dnia postawienia towaru do dyspozycji odbiorcy
- podobnie w razie częściowego zaginięcia lub uszkodzenia towaru
- w razie zaginięcia ładunku – 30 dni od dnia ustalonego terminu dostawy; jeśli nie był on ustalony to od 60 dnia po przyjęciu ładunku przez przewoźnika
- w innych przypadkach po upływie 3 miesięcy od daty zawarcia umowy, czyli roszczenia o zapłatę frachtu wygasają po 15 miesiącach.
Należy także pamiętać, że „dnia wyjściowego” nie wlicza się do terminu przedawnienia.
Postępowanie uproszczone jest w swojej formule podobne do elektronicznego postępowania upominawczego z jakim mamy do czynienia w Polsce.
W postępowaniu tym dochodzone są należności bezsporne.
Regulują to postępowanie artykuły od 688-703 kodeksu postępowania cywilnego (Zivilprozessordnung – ZPO).
Aby móc skorzystać z tej procedury nie jest konieczne jak w Polsce upomnienie wzywające do dobrowolnej zapłaty należności.
Postępowanie jest ustandaryzowane i często zautomatyzowane. Decyzji nie wydaje sędzia, ale urzędnik sądowy – referendarz sądowy (Rechtspfleger).
Wierzyciel we właściwym terytorialnie sądzie (sąd rejonowy miejsca zamieszkania wierzyciela – w praktyce utworzony został dla każdego landu sąd upominawczy w randze sadu rejonowego) składa wniosek o wydanie nakazu (dotyczy to przypadków, w których oba podmioty mają siedziby w Niemczech).
Jeżeli postępowanie dotyczy relacji transgranicznych właściwym sądem odnośnie uzyskania nakazu jest Amtsgericht Berlin Wedding.
Wierzyciel może korzystać z formularza wypełnianego „ręcznie” (druk można pobrać na stronie: transport intermodalny i wypełniony wysłać pocztą), ale adwokaci i biura windykacyjne od 2008 roku muszą korzystać z formy elektronicznej.
Postępowanie to składa się z dwóch faz.
Pierwsza dotyczy wniosku wierzyciela o wydanie nakazu zapłaty. W tej fazie po rozpatrzeniu wniosku sąd zarządza doręczenie nakazu zapłaty( Mahnbescheid) dłużnikowi, który ma dwa tygodnie od chwili jego doręczenia na ustosunkowania się do niego. Jeśli wniesie sprzeciw (Widerspruch) do całości lub części nakazu sprawa zostanie skierowana do sądu w celu rozpatrzenia jej w drodze postepowania zwykłego. Wiąże się to z poniesieniem przez dłużnika kosztów sądowych i adwokackich, o czym jest pouczany.
Jeśli dłużnik nie wniósł sprzeciwu, sąd powiadamia o tym fakcie wierzyciela, który następnie składa do tego samego sądu drugi wniosek o wydanie wykonalnego nakazu zapłaty – Vollstreckungsbescheid.
Informacja o złożeniu drugiego wniosku przez wierzyciela jest następnie kierowana do dłużnika, który ponownie ma dwa tygodnie na złożenie odwołania (Einspruch).
Taka procedura ma na celu ochronę dłużnika, ponieważ sąd opiera się jedynie na informacjach przekazanych przez wierzyciela.
W przypadku, gdy dłużnik nie wniesie sprzeciwu we wskazanym terminie sąd wydaje wykonalny nakaz zapłaty, który tak jak w Polsce ma moc prawomocnego wyroku
4. Postępowanie zwykłe.
Generalnie w relacjach międzynarodowych należy kierować się konwencją CMR.
Zgodnie z art. 31 ust. 1 Konwencji „we wszystkich sporach, które wynikają z przewozów podlegających Konwencji, powód może wnosić sprawę do sądów umawiających się krajów, określonych przez strony, a nadto do sądów kraju, na którego obszarze:
- a) pozwany ma stałe miejsce zamieszkania, główną siedzibę, filię lub agencję, za której pośrednictwem zawarto umowę o przewóz albo
- b) znajduje się miejsce przyjęcia towaru do przewozu lub miejsce jego dostawy i nie może wnosić sprawy do innych sadów”
Jeżeli okaże się, że sądem właściwym do rozstrzygania sporu jest sąd niemiecki przede wszystkim należy ustalić jego właściwość miejscową. W przypadku braku zapłaty za przewieziony towar sądem właściwym miejscowo będzie ten, który znajduje się w miejscu siedziby firmy, do której został dostarczony towar.
Dalej istotna jest wysokość roszczenia, ponieważ do kwoty 5000 EUR sądem właściwym będzie odpowiednik polskiego sądu rejonowego – Amtsgericht, natomiast jeśli roszczenie przekracza 5000 EUR będzie to odpowiednik sądu okręgowego – Landgericht.
Przed sądem okręgowym i sądami wyższego szczebla konieczne jest skorzystanie z pomocy profesjonalnego przedstawiciela, którego wynagrodzenie minimalne jest ustalone ustawowo. Oznacza to dla pozywającego spory wydatek.
Jeśli chodzi o koszty, to z zasady pokrywa je przegrany w sprawie (koszty sądowe i koszty adwokata).
Procedura sądowa jest rozpoczynana przez powoda (wierzyciela) poprzez wniesienie pozwu. Zazwyczaj czynności tej dokonuje prawnik powoda.
Następnie konieczne jest dostarczenie pozwu dłużnikowi, który ma 14 dni na przedstawienie gotowości obrony, a w ciągu następnych 2 tygodni na odpowiedź na pozew, czyli dostarczenie odpowiednich dokumentów, przedstawienie swoich argumentów.
Jeżeli dłużnik ma kontrargumenty w stosunku do wierzyciela, sędzia wyznacza termin rozprawy. Natomiast jeśli nie ma reakcji ze strony dłużnika powód może wnioskować o wydanie wyroku zaocznego.
Pierwsza rozprawa to głównie przedstawienie stronom przez sędziego sytuacji prawnej i ewentualne dążenie do ugody. Jeśli takiej możliwości polubownego załatwienia sprawy nie ma wyznaczana jest kolejna rozprawa, na której przeprowadzane jest postępowanie dowodowe. Jeśli sprawa jest szczególnie skomplikowana takich rozpraw jest więcej.
Procedura sądowa musi zakończyć się wydaniem wyroku i jego uprawomocnieniem.
Z takim wyrokiem można udać się do komornika który zajmie się jego wyegzekwowaniem.
5. Czas trwania procedur.
Czas trwania procedur bywa różny, ale średnio trwają one:
- 3-4 miesiące – postępowanie upominawcze
- 6-18 miesięcy – proces sądowy: może trwać dłużej w zależności od stopnia skomplikowania sprawy
- 6-12 miesięcy lub dłużej – postępowanie egzekucyjne
Dochodzenie swoich roszczeń przed sądami niemieckimi wiąże się z koniecznością komunikowania się w języku niemieckim, a zatem także dostarczania dokumentów w tym języku. Musisz się także nastawić na to, ze będzie Cię to sporo kosztować, bowiem wysokość opłaty sądowej jest zależna od wysokości roszczenia, a doliczyć do tego należy wynagrodzenie adwokata, który niejednokrotnie jest wymagany przy postępowaniu (przy postępowaniu upominawczym nie jest to konieczne). Warto jednak sięgnąć po pomoc prawnika, który w profesjonalny sposób będzie reprezentował Twoje interesy. Pod uwagę musisz także wziąć to, że bardzo często różnego typu roszczenia są zaspokajane w sposób polubowny – często dąży się do ugody.
Źródła:
http://www.prawoprzewoznika.pl/przedawnienie-roszczen-w-miedzyanroaodwym-transporcie-drogowym-konwencji-cmr/
http://www.infor.pl/prawo/w-sadzie/nakaz-zaplaty/285222,Postepowanie-upominawcze-w-Niemczech.html
http://www.rp.pl/Firma/303249995-Sposoby-dochodzenia-roszczen-w-Niemczech.html#ap-4
http://adwokat-niemcy.pl/windykacja-w-niemczech.html
https://wsiz.rzeszow.pl/pl/Uczelnia/kadra/kferet/Documents/konwencja_cmr.pdf
„Jak zostać przewoźnikiem za Odrą?”, Transport Manager nr 3 czerwiec-lipiec 2017 (27), str. 38-43;
17 lipca, 2020 @ 7:18 am
W artykule jest napisane „Aby uzyskać odszkodowanie związane z opóźnieniem w transporcie towaru należy pisemnie w ciągu 21 dni od dnia postawienia towaru do dyspozycji odbiorcy dostarczyć przewoźnikowi zastrzeżenie. Po tym czasie roszczenie wygasa definitywnie.”
Rozumiem, że jeżeli złożyłem zastrzeżenie na piśmie w ciągu 21 dni – to na reklamację mam rok?