Jakie korzyści daje elektroniczny list przewozowy?

Kolejne kraje ratyfikują Protokół dodatkowy w sprawie e-CMR; Polska jeszcze obserwuje

Gwałtowny rozwój technologii informatycznych w zakresie porozumiewania się wymusza pewne zmiany w zachowaniu ludzi oraz dostosowaniu przepisów prawa do nowych technik. Sytuacja ta ma miejsce także w międzynarodowym transporcie drogowym, w którym od kilkudziesięciu lat funkcjonowała tradycyjna, pisemna forma komunikacji pomiędzy uczestnikami procesów transportowych. Regułę tę zmienił Protokół dodatkowy do Konwencji CMR z 2008 r. Wprowadził on bowiem do porządku prawnego elektroniczny list przewozowy oraz możliwość komunikacji elektronicznej pomiędzy stronami umowy. Dzięki takiemu rozwiązaniu transport towarów staje się prostszy i przejrzysty. Zyskują też służby bezpieczeństwa, które mogą łatwiej śledzić ciężarówki i przewożone ładunki.

Z roku na rok Protokół ratyfikują kolejne kraje; niestety na razie Polska nie znajduje się w ich gronie. Czy i kiedy się tego doczekamy?

• Na skróty, rozwiń spis treści tutaj

  1. Elektroniczna dokumentacja przewozowa
  2. Zalety zastosowania e-CMR
  3. Wirtualne dokumenty o obrocie europejskim
  4. Stanowisko Polski
  5. Podsumowanie

1. Elektroniczna dokumentacja przewozowa

Protokół dodatkowy do Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) sporządzony w Genewie w dniu 20 lutego 2008 r. w sprawie elektronicznego listu przewozowego wszedł w życie 5 czerwca 2011 r. Protokół ten w istotny sposób zmodyfikował treść Konwencji CMR. Regulacja ta znacząco wpływa bowiem na zasady wykonywania międzynarodowego transportu drogowego oraz efektywność i przejrzystość jakości łańcucha dostaw. A to wszystko poprzez umożliwienie wystawiania elektronicznych listów przewozowych (jako alternatywę dla tradycyjnej formy listu przewozowego), jak i komunikowania się przy wykorzystaniu kanałów elektronicznych. Jest to istotny krok do zastąpienia papierowej dokumentacji przewozowej wersją elektroniczną.

Ideę listu elektronicznego promuje na arenie międzynarodowej organizacja IRU (International Road Transport Union).

2. Zalety zastosowania e-CMR

Zalet korzystania z elektronicznych listów przewozowych jest sporo. Przede wszystkim przewozy realizowane przy użyciu tego listu są monitorowane więc przewoźnicy mogą je w czasie rzeczywistym analizować oraz wygodnie przechowywać  i archiwizować niezbędne informacje. Także załadowcy, spedytorzy i odbiorcy mają w każdej chwili dostęp do informacji dotyczących przebiegu całego procesu transportowego. Również w formie elektronicznej można zgłaszać żądania, instrukcje, czy reklamacje. Wszystko to wpływa na ograniczenie procedur oraz kosztów, a także zwiększa szybkość wymiany informacji. Dodatkowo przewoźnicy mogą wystawić rachunek za świadczoną usługę od razu po jej zrealizowaniu, a to zdecydowanie skraca czas oczekiwania na płatność.

Ponadto dzięki e-CMR służby bezpieczeństwa posiadają niezbędne informacje dotyczące pojazdów i przewożonych w nich towarów, co usprawnia kontrolę transportu towarów (jest to przydatne zwłaszcza w przypadku kontroli operacji kabotażowych).

3. Wirtualne dokumenty o obrocie europejskim

Protokół dodatkowy w sprawie e-CMR ratyfikowały już: Bułgaria, Czechy, Dania, Estonia, Francja, Łotwa, Litwa, Holandia, Słowacja, Hiszpania, Szwajcaria, a niedawno także Słowenia.

W ruchu międzynarodowym elektroniczne CMR-ki funkcjonują jednak dopiero od niedawna. Pierwszy transport z wykorzystaniem elektronicznego listu przewozowego wykonano dopiero na początku br. (19.01.2017 przewóz z Hiszpanii do Francji). Kolejny ładunek z wirtualnym listem na pokładzie wyruszył z Holandii do Czech (koniec marca 2017 r.). Można mówić więc na razie bardziej o fazie testów, niż rzeczywistym wykorzystywaniu elektronicznych dokumentów w przewozach transgranicznych.

Aby system mógł powszechnie funkcjonować i być atrakcyjny dla biznesu, do protokołu musi przystąpić znacznie większa liczba państw. Kolejne kraje rozważają już wprowadzenie e- CMR; są to  m.in. Niemcy, Austria, Belgia, Włochy, Luksemburg, Szwecja oraz Norwegia. Polska jeszcze się waha…

4. Stanowisko Polski

Polska jak do tej pory nie podpisała i nie ratyfikowała Protokołu. Korzyści wynikające ze stosowania listu e-CMR docenia oczywiście Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych, które od lat apeluje do resortu Infrastruktury o przystąpienie do Protokołu dodatkowego. Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa poważnie rozważa tę możliwość, jednak na konkretne decyzje pozostanie nam zapewne jeszcze poczekać. Strona polska czeka bowiem na wyniki pilotażowych programów prowadzonych na arenie międzynarodowej oraz deklaracje innych państw odnośnie przystąpienia do Protokołu.

Uwaga!!! Należy zdawać sobie oczywiście sprawę z tego, że rodzime podmioty korzystające z usług przewozowych (w tym spedycje) oraz polscy przewoźnicy zawierający umowy przewozu z partnerami zagranicznymi, podlegają przepisom prawa obowiązującym w danym kraju, w skład których wchodzi także Protokół dodatkowy (jeśli dane państwo go przyjęło).

5. Podsumowanie

Dokonana protokołem nowelizacja europejskich przepisów dostosowuje postanowienia Konwencji CMR do zmian technologicznych, jakie zaistniały na przestrzeni ostatnich lat. Dzięki tej korzystnej zmianie zamiast tradycyjnego listu przewozowego można z powodzeniem używać nowego e-CMR dostępnego na urządzeniach elektronicznych (laptopach, tabletach, smartfonach). Wszystko to wpływa na jakość, szybkość i bezpieczeństwo przewożonych towarów.

Do tej pory Protokół dodatkowy Konwencji CMR o elektronicznym liście przewozowym ratyfikowało 12 krajów Europy; Polska póki co nie jest jego stroną, a to znacznie ułatwiłoby naszym przedsiębiorcom wymianę handlową i wykonywanie transportu.

Informacja za: www.transportoweprawo.pl, www.unece.org, www.iru.org, www.sejm.gov.pl, www.40ton.net