Jakie powinno być wyposażenie apteczki w samochodzie ciężarowym?
Czy posiadanie apteczki w samochodzie ciężarowym jest obowiązkowe?
Według obecnego stanu prawnego apteczka nie musi być na wyposażeniu samochodu ciężarowego. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia mówi, że apteczka obowiązkowo powinna znajdować się jedynie w takich pojazdach jak: taksówka, autobus, samochód ciężarowy przewożący osoby, pojazd silnikowy przeznaczony do nauki jazdy i egzaminowania. Nie oznacza to jednak, że nie powinna się ona znajdować także w innych rodzajach pojazdów bowiem art. 44 Prawa o ruchu drogowym nakazuje kierowcy uczestniczącemu w wypadku drogowym udzielenie pomocy osobom poszkodowanym. Dodatkowo Kodeks karny przewiduje za brak udzielenia pomocy, gdy nie ma niebezpieczeństwa narażenia siebie lub innej osoby na utratę zdrowia lub życia, sankcję do 3 lat pozbawienia wolności. Jak można dokonać takich czynności bez posiadania np. apteczki samochodowej? Byłoby to bardzo trudne. A konieczność udzielenia pomocy jest nie tylko obowiązkiem wynikającym z przepisów prawa, ale przede wszystkim kwestią moralności i zasad współżycia społecznego. Dodatkowo, jeśli kierowca wykonuje przewóz międzynarodowy, może okazać się, że na jego trasie posiadanie apteczki jest obowiązkowe – np. Niemcy, Austria, Czechy, czy Słowacja mają taki wymóg prawny.
Jakie normy powinna spełniać apteczka?
Polskie prawodawstwo nie normuje kwestii wyposażenia apteczki samochodowej. Kierowcy korzystają zatem z rozwiązań jakie są powszechne w UE i posiłkują się niemiecką normą DIN 13164, która określa, co w apteczce powinno się znajdować. DIN oznacza skrót od nazwy Niemieckiego Instytutu Normalizacyjnego (Deutsches Institut für Normung), który wydał normy dotyczące zawartości apteczek.
Co zawiera apteczka?
Zgodnie z wyżej wzmiankowaną normą apteczka powinna zawierać:
- opatrunek indywidualny – opatrunek indywidualny G (sterylny), opatrunek indywidualny M (sterylny), umożliwia on zaopatrzenie ran,
- plastry opatrunkowe różnej wielkości – do wykorzystania przy drobnych uszkodzeniach skóry,
- plastry bez opatrunku – do umocowania mniejszych opatrunków z gazy,
- opaski elastyczne lub półelastyczne – do zastosowania przy skręceniach i zwichnięciach stawów,
- bandaże dziane (5 i 15 cm) – wykorzystywane do mocowania opatrunków,
- kompresy jałowe z gazy – służą do bezpośredniego zaopatrzenia małych i dużych ran,
- chusty trójkątne – do stabilizacji kończyn w przypadku np. złamań, czy skręceń,
- nożyczki – niezbędne do rozcięcia ubrania, a w razie konieczności przecięcia pasów bezpieczeństwa, nie powinny posiadać ostrych końców i mieć długość 14,5 cm,
- rękawice lateksowe – mogą być także np. nitrylowe; mają chronić ratownika przed zakażeniem w trakcie czynności ratowniczych,
- koc ratunkowy (tzw. folia RNC) – 160 x 210 cm, służy do przykrycia poszkodowanego, srebrną warstwą do spodu, by go ogrzać lub srebrną warstwa na zewnątrz, by go ochłodzić,
- maseczka – do sztucznego oddychania,
- instrukcja udzielania pierwszej pomocy – przydatna szczególnie, gdy druga osoba może wspomagać udzielanie pomocy, podpowiadać i sprawdzać prawidłowy przebieg czynności, w innym wypadku lepiej jest znać tę instrukcję wcześniej.
Apteczka powinna być w jaskrawym kolorze – czerwonym, pomarańczowym, żółtym, tak żeby była widoczna w sytuacji, gdy jej użycie jest konieczne. Osoby udzielające pierwszej pomocy są często pod wpływem stresu wywołanego drastycznymi lub silnymi przeżyciami i mogą mieć kłopot z jej zauważeniem. Rzucający się w oczy kolor apteczki eliminuje ten problem.
Czego nie powinna zawierać apteczka?
W apteczce nie powinny znajdować się przede wszystkim leki oraz wata, lignina i środki dezynfekujące. Należy tam umieścić jedynie te rzeczy, które w sposób sprawny i bezpieczny pozwolą udzielić pierwszej pomocy.
Leki głownie dlatego, że większość z nich powinna być przechowywana w określonych warunkach np. w odpowiedniej temperaturze. W kabinie samochodu często nie jest to możliwe, poza tym w trakcie udzielania pierwszej pomocy nie powinno się podawać poszkodowanemu żadnych leków, może bowiem dojść do zakrztuszenia lub uniemożliwienia przeprowadzenia różnego typu zabiegów właśnie ze względu na podanie jakiegoś medykamentu.
Jeśli chodzi o środki dezynfekujące, to ich przechowywanie także powinno odbywać się we właściwych warunkach, dodatkowo, jeżeli nastąpiłoby uszkodzenie pojemnika (jodyna jest zazwyczaj przechowywana w ciemnej, szklanej fiolce) może dojść do zniszczenia zawartości apteczki, a nawet zranienia osoby z niej korzystającej.
Ligniny i waty nie używa się już do zaopatrywania ran, ponieważ można je tymi materiałami zanieczyścić.
Warto, co jakiś czas, sprawdzać termin przydatności i stan poszczególnych elementów wyposażenia apteczki. Jeżeli chcemy przewozić leki przeznaczone dla kierowcy, np. przeciwbólowe lepiej, żeby kierowca każdorazowo dopasowywał je do indywidualnych potrzeb i woził przy sobie – unikniemy przechowywania ich w nieodpowiednich warunkach i ewentualnego przeterminowania.
Wyposażenie dodatkowe.
Dobrze jest nieco zainwestować w apteczkę, żeby w razie konieczności jej użycia nie okazało się, że materiały, które tam się znajdują są złej jakości lub jest ich za mało. Warto także ubezpieczyć się dodatkowymi elementami wyposażenia, które standardowo nie znajdują się w apteczce. Nowinki techniczne, często zapożyczane od branży wojskowej mogą uratować komuś życie. Dodatkowo można zatem umieścić aparat do sztucznego oddychania zamiast maseczki, opaskę uciskową (CAT), czy bardzo przydatną rzecz – hemostatyk np. Combatgaz do tamowania krwotoków. Wyposażenie dodatkowe może także obejmować tak przydatne rzeczy jak latarka, zbijak do szyb, nóż do przecinania pasów, światło chemiczne, flary, dodatkowy trójkąt ostrzegawczy, żeby można było oznaczyć pojazd z dwóch stron i często zapominaną kamizelkę odblaskową.
Podsumowanie.
Aby skutecznie i bezpiecznie udzielić komuś pierwszej pomocy, potrzebujemy wiedzy i sprzętu. Wiedza odnośnie technik udzielania pierwszej pomocy jest ciągle udoskonalana, pojawiają się także nowe i nowoczesne narzędzia, które pozwalają często na ocalenie komuś zdrowia lub nawet życia. Warto zatem nie tylko regularnie szkolić się w tej materii, ale także zadbać o zaplecze techniczne. Nawet najlepsza wiedza nie pomoże, jeśli nie mamy odpowiedniego sprzętu. Dlatego warto być odpowiednio przygotowanym i nie tylko posiadać apteczkę, ale także zadbać o jej wyposażenie.
