Standard Dobrych Praktyk Wytwarzania i Transportu Pasz GMP+.
System certyfikacji GMP+ w sektorze pasz.
- Co to jest GMP+?
- Najczęściej występujące certyfikaty.
- Czym jest standard GMP+B4?
- Jakie warunki należy spełnić, aby uzyskać certyfikat GMP+B4?
- Unormowania prawne związane z GMP+B4.
- Podsumowanie
1.Co to jest GMP+?
GMP+ jest standardem opracowanym przez holenderską organizację Product Board Animal Feed (PDV) w 1992 roku, początkowo jedynie o zasięgu krajowym, obecnie ma charakter międzynarodowy. Bazuje na tzw. Dobrej Praktyce Produkcyjnej (GMP) jak również systemie HACCP, czyli tzw. Analizie Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli od angielskiego hazard analysis and critical control points. Jest niczym innym jak zbiorem wymagań dotyczących jakości w procesie produkcji i dystrybucji pasz. Chodzi o zabezpieczenie całego łańcucha żywnościowego, tak aby można było zidentyfikować i skontrolować każdy jego element. Obecnie ma on charakter międzynarodowy i większość informacji odnośnie GMP+ można znaleźć na stronie organizacji zarządzającej tym systemem certyfikacji – GMP+ International – www.gmpplus.org.
2. Najczęściej występujące certyfikaty.
- GMP B1 Produkcja, handel i usługi;
- GMP B2 Produkcja składników paszowych;
- GMP B3.2 Handel paszami dla zwierząt – dostawa do gospodarstw hodujących bydło;
- GMP B3 Handel, przyjęcie, magazynowanie i transport pasz;
- GMP B4 Transport;
- GMP B4.3 Krótki transport morski i transport śródlądowymi drogami wodnymi;
- GMP B6 Uprawa materiałów paszowych;
- GMP B8 Produkcja i handel karmą dla zwierząt;
- GMP B10 Badania laboratoryjne;
Wszystkie wymienione powyżej standardy to w istocie zbiór wymagań, których spełnienie gwarantuje uzyskanie potwierdzenia w postaci certyfikatu, przez akredytowany przy holenderskiej organizacji podmiot udzielający certyfikacji.
3. Czym jest standard GMP+B4?
GMP+B4 Transport jest przeznaczony dla tych przedsiębiorstw transportowych oraz firm spedycyjnych, które zajmują się przewozem ładunków dla sektora paszowego. Jest to zatem zestaw zasad odnośnie bezpieczeństwa i odpowiedniej organizacji oraz sposobu zarządzania, jakie musi spełnić przedsiębiorstwo, aby niezależny ekspert mógł poświadczyć certyfikatem ich prawidłowe wdrożenie. Tak jak wcześniej opiera się on na GMP oraz HACCP, z tym, że zasady zawarte w tych standardach zostały opracowane pod kątem przedsiębiorstw transportowych. Powstały dzięki temu wymogi odnośnie minimalnego poziomu higieny przy przewozie pasz zawarte w International Database for Transport of Feed (IDTF), które obowiązują w ramach GMP+B4.
4. Jakie warunki należy spełnić, aby uzyskać certyfikat GMP+B4?
Aby uzyskać certyfikat GMP+B4 należy posiadać decyzję właściwego Powiatowego Lekarza Weterynarii o objęciu nadzorem i nadaniu numeru alfa (sektor paszowy). Następnie po okresie wdrożenia firma transportowa przechodzi audyt niezależnego eksperta. Mogą wtedy wystąpić następujące kategorie niezgodności:
- Kategoria 1- brak wydania lub wstrzymanie certyfikatu.
- Kategoria 2 -wstrzymanie wydania certyfikatu do momentu dostarczenia dowodów przeprowadzenia działań korygujących.
- Kategoria 3 – błędy niskiej ważności, których ilość nie może przekroczyć 10.
Generalnie przedsiębiorstwo transportowe musi m.in. spełniać następujące warunki:
- zarówno kierownictwo jak i szeregowi pracownicy muszą być świadomi, że pasze są częścią łańcucha produkcji żywności i w związku z tym ponoszą odpowiedzialność za bezpieczeństwo w trakcie wszelkich czynności związanych z ich transportem
- firma opierając się o system HACCP musi wprowadzić przynajmniej jedną pisemną procedurę oraz szczegółowo określić zasady bezpieczeństwa
- przedsiębiorstwo musi opracować i wdrożyć procedury i instrukcje zapewniające spełnienie wymogów omawianego standardu
- powinien powstać sporządzony na piśmie plan monitoringu zawierający kontrolę krytycznych punktów kontroli odnośnie transportu pasz
Chodzi o spełnienie takich wymogów, aby w odpowiedni sposób zarządzać bezpieczeństwem pasz, zasobami, odpowiednio sterować procesami zachodzącymi w przedsiębiorstwie w oparciu o pomiary i analizy umożliwiające ciągłe doskonalenie i podnoszenie poziomu bezpieczeństwa, szczególnie przez kadrę kierowniczą. W konsekwencji zyskujemy gwarancję, że środowisko w którym odbywa się transport pasz wolne jest od zagrożeń związanych z ewentualnym skażeniem groźnymi dla zdrowia substancjami.
Zakres przedmiotowy standardu dotyczy zarówno planowania, jak i zakupów, czyszczenia środków transportu i ładowni, a także kwestii administracyjnych.
Uwaga! Certyfikat wydawany jest na 3 lata.
5. Unormowania prawne związane z GMP+B4.
System certyfikacji GMP+B4 jest spójny z unormowaniami unijnymi m.in.: z rozporządzeniem WE Nr 183/2005 PE i Rady z dn. 12 stycznia 2005 r., które zawiera ogólne warunki odnośnie higieny pasz także w zakresie transportu. Powiązany jest także z rozporządzeniem PE i Rady Nr 852/2004 odnośnie systemu HACCP (Analiza Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli), jak również rozporządzeniem WE Nr 178/2002, rozporządzeniem WE 882/2004, rozporządzeniem Nr 183/2005 i międzynarodowym Codex Alimentarius. GMP+ zgodny jest także z unormowaniami krajowymi jak ustawa z 22 lipca 2006 o paszach, ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 o bezpieczeństwie żywności i żywienia i ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia. GMP+ bazuje na będących już obowiązującym standardem dobrych praktykach produkcyjnych oraz dobrych praktykach higienicznych (GMP/GHP), jak również jest dostosowany do wymagań międzynarodowych norm ISO 9001 (system zarządzania jakością), jak również ISO 22000 (system zarządzania bezpieczeństwem żywności), co sprawia, że integracja z wymienionymi systemami certyfikacyjnymi nie stanowi większego problemu. Generalnie nie ma w przepisach unijnych, ani krajowych wzmianki o konieczności wprowadzenia certyfikatu GMP+ w produkcji, czy transporcie pasz. Certyfikat ten jednak należy posiadać w przypadku współpracy lub handlu z organizacjami holenderskimi, niemieckimi, belgijskimi i brytyjskimi. Stał się on na tyle popularny, że często jego brak może ograniczać funkcjonowanie na rynku pasz, szczególnie, że jego elementy są już wymagane prawem unijnym i krajowym (np. system HACCP).
GMP+ to standard przede wszystkim dla tych przedsiębiorstw, które kładą bardzo duży nacisk na jakość i bezpieczeństwo pasz. W przypadku firm transportowych, gdzie niezwykle istotne jest w jakich warunkach transport pasz się odbywa, będzie to certyfikat GMP+B4. Nadal jest to kwestia niezależnej decyzji, której podjęcie podyktowane jest jednak często świadomością, że ta dobrowolność jest już nieco złudna, ponieważ wymogi nakładane przez prawo na producentów pasz sprawiają, że współpracując z nimi konieczne jest posiadanie szeregu certyfikatów świadczących o wysokiej i zgodnej z normami jakości świadczonych usług. Uzmysłowić sobie bowiem należy wpływ jakości dostarczanego zwierzętom pożywienia na jakość mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego, które potem spożywane są przez ludzi. Niezwykle istotna jest możliwość śledzenia całego łańcucha żywności, a więc możliwość identyfikacji każdego elementu wchodzącego w skład produkcji pasz, także transportu.