Przepisy, egzamin i kurs ADR dla kierowców
Poradnik ADR, kursy, egzaminy i przepisy.
Zasady prowadzenia działalności w zakresie krajowego i międzynarodowego przewozu towarów niebezpiecznych transportem drogowym, koleją i żeglugą śródlądową określa Ustawa z dn. 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych. Ustawa ta harmonizuje przepisy krajowe i dostosowuje je do przepisów unijnych w tych gałęziach transportu; w szczególności zaś określa sposoby wydawania kierowcom zaświadczeń ADR oraz nakłada szereg obowiązków na prowadzących kursy dla kierowców.
Podmioty zaangażowane w transport towarów niebezpiecznych
Przepisy prawa wyraźnie mówią także o tym, że osoba wykonująca czynności związane z przewozem towarów niebezpiecznych to osoba fizyczna zatrudniona przez uczestnika tego rodzaju przewozu albo wykonująca czynności na jego rzecz. W tej roli występuje kierowca przewożący towary niebezpieczne. Uczestnikiem przewozu towarów niebezpiecznych jest zaś podmiot prowadzący działalność gospodarczą związaną z przewozem towarów niebezpiecznych (może być nim także kierowca prowadzący działalność w tym zakresie).
Kurs dokształcający początkowy
Szkolenia ADR są przeprowadzane przez ośrodki szkolenia kierowców i mają za zadanie kompleksowe przygotowanie kursanta do pracy związanej z transportem materiałów niebezpiecznych na terenie Polski i zagranicą.
W kursie mogą uczestniczyć osoby, które ukończyły 21 lat oraz posiadają prawo jazdy kat. B, C lub C+E. Na szkoleniu kierowcy zostają zapoznani z głównymi rodzajami zagrożeń występujących podczas przewozu towarów niebezpiecznych, działaniami zapobiegawczymi, czynnościami, które należy podjąć w razie wypadku oraz sposobami oznakowania pojazdów, ich załadunkiem i rozładunkiem. Poszczególne kursy odbywają się w określonym przez rozporządzenie wymiarach godzin (szkolenie podstawowe ADR dla wszystkich klas to co najmniej 24 godziny lekcyjne). Po szkoleniu podstawowym ADR można przystąpić do szkolenia specjalistycznego. Każdy kurs kończy się egzaminem państwowym.
Egzamin podstawowy i specjalistyczny
Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dn. 15 lutego 2012r. szczegółowo określa sposoby uzyskania zaświadczeń ADR przez kierowców oraz formę i tryb przeprowadzenia egzaminu kończącego kurs ADR.
Aby uzyskać zaświadczenie należy w ośrodku szkolenia zdać egzamin, który obejmuje sprawdzenie wiedzy ze znajomości przepisów krajowych oraz międzynarodowych, dotyczących przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (obejmuje zagadnienia określone w ramowym programie). Egzamin zostaje przeprowadzony w uzgodnionym przez podmiot prowadzący terminie (najczęściej ostatniego dnia kursu). W komisji egzaminacyjnej zasiada przewodniczący oraz członek komisji, powołani przez marszałka województwa.
Egzamin ma formę pytań testowych jednokrotnego wyboru (z trzema możliwymi odpowiedziami). Pytania pochodzą z katalogu zatwierdzonego przez Transportowy Dozór Techniczny. Do egzaminu można przystąpić nie później niż pól roku po zakończeniu kursu. W tym czasie można także przystępować do egzaminów poprawkowych.
Jeśli kierowca zamierza poszerzyć zakres swoich uprawnień musi ukończyć kurs dokształcający doskonalący i przystąpić do części specjalistycznej egzaminu. Egzamin ten obejmuje sprawdzenie znajomości nowych regulacji prawnych oraz rozwiązań merytorycznych, dotyczących przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, w zakresie objętym ramowym programem.
Egzamin podstawowy trwa 60 minut i zawiera 30 pytań, egzamin specjalistyczny w zakresie przewozu cysternami trwa 40 minut i zawiera 18 pytań, egzamin specjalistyczny w zakresie przewozu klasy 1 trwa 30 minut i zawiera 15 pytań, egzamin specjalistyczny w zakresie przewozu klasy 7 trwa 30 minut i zawiera 15 pytań. Egzamin zostanie zaliczony jeśli osoba egzaminowana odpowie na co najmniej 2/3 pytań z każdego testu.
Zaświadczenie
Zaświadczenie ADR potwierdza uzyskanie uprawnień, które umożliwiają pracę w zakresie przewozu materiałów niebezpiecznych. Zaświadczenie ADR zostaje wysłane na adres zamieszkania kierowcy w terminie siedmiu dni od dnia przeprowadzenia egzaminu (można je także odebrać osobiście w siedzibie marszałka województwa). Jest ono ważne pięć lat. W razie jego utraty na pisemny wniosek można otrzymać wtórnik zaświadczenia. Koszt wydania zaświadczenia lub jego wtórnika wynosi 25 PLN.
Aby przedłużyć ważność zaświadczenia ADR, kierowca jest zobowiązany ukończyć kurs doskonalący i przejść egzamin w okresie 12 miesięcy przed upływem ważności zaświadczenia. Ważność zaświadczenia zostaje przedłużona na okres kolejnych pięciu lat.
Podsumowując
ADR to międzynarodowa konwencja dotycząca przewozu w transporcie drogowym towarów niebezpiecznych. Przewóz towarów niebezpiecznych wiąże się z dużym ryzykiem i różnymi zagrożeniami. Dlatego też aby wykonywać takie przewozy należy przejść kurs ADR i uzyskać stosowne zezwolenia w tym zakresie. Szkolenia i egzaminy ADR powinny odbywać wszystkie osoby, których obowiązki dotyczą przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych; w szczególności kierowcy oraz osoby, które chcą rozpocząć pracę jako doradca ADR.
