Opłaty drogowe w Europie (e-myto w Europie)
Unia Europejska jest podzielona jeśli chodzi o sposoby rozliczania kierowców za przejechane odcinki płatnych autostrad oraz dróg szybkiego ruchu. Obecnie na starym kontynencie działa kilka systemów opłat drogowych: winiety okresowe w formie wydruku elektronicznego lub naklejki na szybę, płatność bezpośrednio przy bramkach wjazdowych na dany odcinek drogi oraz myto elektroniczne. Większość państw wprowadziła już elektroniczny pobór myta dla samochodów ciężarowych. Jest on oparty na technologii satelitarnej lub na technologii mikrofali. Opłaty można rozliczać przy pomocy urządzenia pokładowego. Zazwyczaj wysokość opłat zależna jest od liczby przejechanych kilometrów, liczby osi, klasy Euro pojazdu, a nawet ukształtowania terenu i pory dnia oraz godzin przejazdu. Każdy kraj ma swój własny system naliczania opłat i dlatego warto poznać jego różnice i podobieństwa aby dobrze zaplanować trasę i skalkulować ceny frachtów.
Wykaz krajów, w których obowiązuje myto elektroniczne
Kraje, w których pobierane jest myto elektroniczne to:
- Niemcy (obowiązuje pojazdy o masie od 12 ton, zamiennie myto można płacić ręcznie przez Internet i przy użyciu terminali stacjonarnych gotówką, kartą kredytową lub rozliczyć kartą paliwową)
- Polska (na odcinkach zarządzanych przez GDDKiA obowiązuje pojazdy o masie od 3,5 tony, odcinki PPP: Autostrada A1, Autostrada A2, Autostrada A4 obowiązuje płatność w gotówce)
- Austria (obowiązuje pojazdy o masie od 3,5 tony, pozostałe pojazdy obowiązuje winietka okresowa)
- Czechy (obowiązuje pojazdy o masie od 3,5 tony, pozostałe pojazdy obowiązuje winietka okresowa)
- Słowacja (obowiązuje pojazdy o masie od 3,5 tony, pozostałe pojazdy obowiązuje winietka okresowa)
- Włochy (obowiązuje wszystkie pojazdy poruszające się po włoskich autostradach, zamiennie można płacić gotówką, kartami kredytowymi, bądź przepłaconymi kartami magnetycznymi ViaCard oraz winietkami o wartości 25, 50 i 75 Euro)
- Francja (obowiązuje pojazdy o masie od 3,5 tony, dodatkowo wchodzi w życie podatek ekologiczny Ecotaxe)
- Hiszpania (obowiązuje wszystkie pojazdy poruszające się po hiszpańskich autostradach w Katalonii, zamiennie należność za przejazd można regulować gotówką w Euro lub kartami kredytowymi na bramkach wjazdowych)
- Portugalia (na A4 (częściowo), A17 (częściowo), A25, A28, A29, A41, A42 obowiązuje wyłącznie elektroniczny pobór opłat, na pozostałych drogach można płacić na bramkach gotówką w Euro, kartami bankowymi, kartami paliwowymi, kartami magnetycznymi w systemie Via-Verde, można także wykupić bilet do doładowania, bilet wirtualny, zapłacić w bankomacie na przejściach granicznych lub wypożyczyć tymczasowe urządzenie elektroniczne DT)
System elektroniczny oparty jest na małym urządzeniu pokładowym OBU, który umieszcza się na przedniej szybie samochodu. Urządzenie rejestruje na odległość przejazd, automatycznie nalicza opłatę i obciąża nią przedsiębiorcę. Kierowca jest każdorazowo informowany podczas przejazdu przez stację pobierania myta sygnałem elektronicznym. Niektóre kraje wprowadziły system interoperacyjny, który umożliwia posiadanie tylko jednego urządzenia pokładowego. Za myto można płacić metodą pre-paid lub post-paid, firmom transportowym szczególnie polecane są karty paliwowe, dzięki którym operator załatwi za nas wszelkie formalności i wystawi fakturę.
Własne systemy winietowe
Niektóre kraje prowadzą własne systemy winietowe. Należą do nich:
- Węgry (e-winietka okresowa sprzedawana w formie wydruku elektronicznego)
- Bułgaria (winiety sprzedawane na przejściach granicznych na wszystkie autostrady i drogi dalekiego ruchu, dodatkowo koszt dezynfekcji pojazdu od 3 do 9 Euro w zależności od kategorii pojazdu)
- Grecja (opłaty pobierane są w zależności od odcinka drogi i kategorii pojazdu, płatne gotówką w Euro)
- Słowenia (pojazdy do 3,5 tony płatność w formie winiety, pojazdy powyżej 3,5 tony gotówką na bramkach lub chipową kartą Dars Card)
- Litwa (wszystkie ciężarówki muszą opłacać przejazdy drogami od A1 do A18 w formie winietek)
- Szwajcaria (winietki nabywa się w punktach granicznych, ich cena zależy od kategorii pojazdu, jego ciężaru i okresu pobytu na terytorium Szwajcarii)
- Rumunia (e-winietka czyli e-rovigniette)
- Wielka Brytania (aby móc jeździć po brytyjskich drogach konieczne jest posiadanie opłaconego podatku drogowego Road Tax, płatność można uiścić poprzez Internet lub na poczcie, odpowiedni dysk należy umieścić na przedniej szybie pojazdu)
Jedna eurowinieta w kilku krajach
Kraje, w których obowiązuje jednolita Eurowinieta w formie elektronicznej dla pojazdów o masie powyżej 12 ton to:
- Dania (dodatkowo obowiązek posiadania winiety ekologicznej EcoSticker przez wszystkie samochody ciężarowe z rejestracją zagraniczną, chcąc poruszać się w strefach największych miast)
- Szwecja
- Belgia
- Holandia
- Luksemburg
Podsumowanie
W większości krajów europejskich poruszanie się po autostradach, niektórych drogach szybkiego ruchu, obwodnicach, a także tunelach, mostach, wiaduktach i przełęczach górskich jest płatne. Zdarza się także często, że wjeżdżając do dużych aglomeracji należy uiścić dodatkową opłatę miejską. Do wnoszenia opłat zobowiązani są wszyscy, niezależnie od kraju pochodzenia. Sukcesywnie w Unii europejskiej będzie także wprowadzany podatek ekologiczny od samochodów ciężarowych.
Automatyczny pobór myta to rozwiązanie optymalne dla przedsiębiorstw przewozowych, gdyż pozwala uniknąć stania w długich kolejkach do kas autostradowych, nie wymaga zwalniania, ani zatrzymywania się. Z tej technologii z powodzeniem korzysta już 28 krajów w całej Europie. I choć w niektórych państwach jest on jeszcze opcjonalny, w innych jest już bezwzględnie wymagany dla samochodów ciężarowych różnych kategorii.